Małżeństwo cywilne
Jeśli chcesz zawrzeć małżeństwo cywilne, musisz złożyć oświadczenie w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC), potwierdzające brak sprzeciwów wobec planowanego ślubu, oraz ustalić datę ceremonii. Możesz również zdecydować, czy ceremonia ślubna odbędzie się wewnątrz urzędu czy na zewnątrz, na przykład na świeżym powietrzu.
Poniższe informacje są ogólne; w celu uzyskania szczegółów skonsultuj się z kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.
Kto może zawrzeć małżeństwo?
Dwa ludzi mogą wziąć ślub, jeśli:
- są pełnoletni,
- nie są już małżeństwem z inną osobą,
- nie są spokrewnieni w linii prostej ani nie są rodzeństwem (np. ojciec i córka, brat i siostra nie mogą wziąć ślubu),
- nie są spokrewnieni poprzez małżeństwo w linii prostej (np. synowa i teść nie mogą wziąć ślubu),
- nie są spokrewnieni adopcyjnie (osoba adoptująca i adoptowana).
- Kobieta, która ma powyżej 16, ale mniej niż 18 lat, może wstąpić w związek małżeński za zgodą sądu.
- Dwie osoby spokrewnione przez małżeństwo mogą wziąć ślub tylko za zgodą sądu.
- Osoba cierpiąca na chorobę psychiczną lub niepełnosprawną umysłowo może wstąpić w związek małżeński za zgodą sądu.
- Osoby całkowicie niezdolne do działania prawnego nie mogą wstąpić w związek małżeński.
Co musisz zrobić:
Jeśli chcesz wziąć ślub:
- w urzędzie – udaj się do Urzędu Stanu Cywilnego, w którym chcesz zawrzeć małżeństwo,
- poza urzędem – udaj się do Urzędu Stanu Cywilnego obsługującego obszar, na którym planujesz ceremonię ślubną.
Przed wizytą w Urzędzie Stanu Cywilnego, przygotuj…
- swoje dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty) – do okazania,
- dowód zapłaty opłaty skarbowej – można uiścić ją na miejscu w kasie urzędu lub przelewem na konto urzędu,
- w razie potrzeby – zgodę sądu na zawarcie małżeństwa,
- jeśli chcesz wziąć ślub przez pełnomocnika – zgodę sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wraz z odpowiednim pełnomocnictwem,
- jeśli nie posiadasz polskiego aktu stanu cywilnego (i jesteś obywatelem Polski), przygotuj:
- zagraniczny dokument równoważny polskiemu aktowi urodzenia,
- jeśli byłeś wcześniej żonaty – przygotuj zagraniczny dokument równoważny polskiemu aktowi małżeństwa wraz z dowodem rozwodu, unieważnienia małżeństwa lub dokumentem potwierdzającym, że małżeństwo nie istnieje.
Uwaga! Jeśli jedno z narzeczonych jest obywatelem obcego kraju:
- osoba będąca obcokrajowcem musi przedstawić dokument potwierdzający prawo do zawarcia małżeństwa zgodnie z prawem kraju pochodzenia (dokument stwierdzający, że osoba ta ma prawo zawarcia małżeństwa zgodnie z obowiązującymi przepisami). W przypadkach, gdy uzyskanie takiego dokumentu jest wyjątkowo trudne, tj. istnieją bardzo istotne trudności, które osoba ta musiałaby pokonać, aby uzyskać dokument (np. w kraju pochodzenia panuje wojna), sąd może zrezygnować z obowiązku przedstawienia dokumentu – sąd ustali wówczas, czy ta osoba może zawrzeć małżeństwo. W takiej sytuacji wymagane jest stosowne postanowienie sądu. Osoba będąca obcokrajowcem musi złożyć odpowiedni wniosek do właściwego sądu mającego jurysdykcję nad miejscem jej zamieszkania,
- jeśli na podstawie przedłożonych dokumentów kierownik Urzędu Stanu Cywilnego nie będzie w stanie uzyskać danych, które muszą być wpisane do aktu małżeństwa (tj. dane osobowe i stanu cywilnego), może poprosić wnioskodawcę (obcokrajowca) o przedstawienie:
- poświadczonej kopii aktu urodzenia,
- a jeśli osoba była wcześniej żonata:
- poświadczonej kopii aktu małżeństwa stwierdzającej, że osoba ta nie jest już zamężna (tj. z adnotacją, że małżeństwo zostało rozwiązane, unieważnione lub uznane za nieważne)
- lub
- poświadczonej kopii aktu małżeństwa wraz z dowodem rozwodu, unieważnienia małżeństwa lub dokumentem potwierdzającym, że małżeństwo nie istnieje,
- wszystkie dokumenty sporządzone w języku obcym muszą być oficjalnie przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego lub konsula Polski,
- jeśli przynajmniej jedno z was nie potrafi komunikować się z kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, na przykład nie mówi po polsku, musicie zapewnić tłumacza lub tłumacza przysięgłego.
Jeśli nie jesteś pewien, jakie dokumenty należy złożyć, zapytaj kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. On oceni twoją sytuację i powie, co masz zrobić.
Podczas wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego:
- ustal datę ślubu,
- złoż oświadczenie potwierdzające brak sprzeciwów wobec planowanego małżeństwa – pracownik urzędu przygotuje takie oświadczenie do podpisania,
- jeśli zdecydujesz się wziąć ślub poza urzędem – złoż wniosek o ceremonię ślubną poza urzędem.
Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego poprowadzi ceremonię w ustalonym czasie i miejscu.
Gdzie można wziąć ślub:
- w dowolnym Urzędzie Stanu Cywilnego,
- poza urzędem, w miejscu, gdzie ceremonia ślubna odbędzie się w uroczysty sposób zgodnie z zasadami bezpieczeństwa. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego może odmówić przewodzenia ceremonii, jeśli uzna, że wybrane przez ciebie miejsce nie spełnia tych wymagań.
Ile zapłacisz:
- opłata skarbowa za przygotowanie aktu małżeństwa – 84 zł,
- dodatkowa opłata za przeprowadzenie ceremonii ślubnej poza urzędem (na twoją prośbę) – 1 000 zł,
- jeśli ceremonia ślubna odbywa się poza urzędem z powodu zagrożenia życia lub zdrowia (np. w szpitalu) lub pozbawienia wolności (np. w więzieniu) – nie pobiera się dodatkowej opłaty.
Jak długo będziesz czekać:
- małżeństwo można zawrzeć po złożeniu oświadczenia potwierdzającego brak sprzeciwów wobec planowanego małżeństwa,
- oświadczenie jest ważne przez 6 miesięcy – jeśli nie wziąć ślubu w tym okresie, musisz ponownie złożyć oświadczenie.
- w szczególnych przypadkach okres oczekiwania na ceremonię ślubną może być skrócony. Dowiedz się, kiedy możesz skrócić czasy oczekiwania.
Jeśli kierownik Urzędu Stanu Cywilnego odmówi przewodzenia ceremonii, otrzymasz pisemne odmowne stanowisko. W takim przypadku musisz – w ciągu 14 dni od odmowy – złożyć wniosek do właściwego sądu mającego jurysdykcję nad Urzędem Stanu Cywilnego o wydanie decyzji, czy podane przez kierownika Urzędu Stanu Cywilnego powody uzasadniają jego odmowę. Jeśli odmowa kierownika Urzędu Stanu Cywilnego wynika z decyzji sądu, nie masz już prawa ubiegać się o taką decyzję do sądu.
Podczas ceremonii ślubnej:
Aby zweryfikować dane osobowe panny młodej, pana młodego i ich świadków, kierownik Urzędu Stanu Cywilnego wymaga następujących dokumentów:
- waszych dokumentów tożsamości (dowody osobiste lub paszporty),
- dokumentów tożsamości świadków (dowody osobiste lub paszporty).
Jeśli przynajmniej jedno z was lub jeden z waszych świadków nie może komunikować się z kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, na przykład nie mówi po polsku, musicie zapewnić, że podczas ceremonii ślubnej będzie obecny tłumacz lub tłumacz przysięgły.
Po ceremonii ślubnej:
Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego sporządzi akt małżeństwa. Otrzymacie bezpłatnie skróconą kopię poświadczoną tego aktu.
Wybór nazwiska:
Po złożeniu oświadczenia o zawarciu małżeństwa zostaniecie poproszeni o złożenie oświadczenia w sprawie nazwiska waszych dzieci. Musicie zdecydować, jakie nazwisko będziecie mieli po ceremonii ślubnej i jakie nazwisko będą nosić wasze dzieci.
Po ceremonii ślubnej możecie:
- zachować swoje obecne nazwisko,
- dodać nazwisko współmałżonka do swojego nazwiska. Wynikłe nazwisko może mieć tylko dwie części (nazwiska) połączone myślnikiem (podwójne nazwisko), np. Nowak-Kowalska,
- wybrać jedno z waszych nazwisk jako wspólne.
Jeśli nie złożycie oświadczenia w sprawie preferowanego nazwiska – automatycznie zostaną użyte wasze obecne nazwiska.
Jeśli chcecie przyjąć różne nazwiska po ceremonii ślubnej, musicie zdecydować, jakie nazwisko będą miały wasze dzieci. Możecie zdecydować, że dziecko będzie nosić nazwisko jednego z was lub otrzyma nazwisko, które jest połączeniem waszych dwóch nazwisk (nazwisko matki z dodanym nazwiskiem ojca).
Jeśli nie złożycie jednolitych oświadczeń w sprawie nazwiska waszych dzieci, otrzymają one podwójne nazwisko, które jest utworzone przez połączenie waszych nazwisk myślnikiem (nazwisko matki z dodanym nazwiskiem ojca).
Podstawa prawna:
- Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964 r. (tekst jednolity: Dziennik Ustaw 2019, pozycja 2086, ze zmianami).
- Ustawa o aktach stanu cywilnego z dnia 28 listopada 2014 r. (tekst jednolity: Dziennik Ustaw 2018, pozycja 2224, ze zmianami).